جاذبه های گردشگری ارومیه
کلیسای «ننه مریم» با ظرفیت گردشگری جهانی
کلیسای ننه مریم، نام این اثر تاریخی ایران‌زمین است که در شهرستان ارومیه و در یکی از خیابان‌های این شهرستان به نام «خیابان قدس»، قرار گرفته است. «شرق آشور»، نام امروزی این میراث تاریخی است که در گذشته از آن به نام‌های دیگری همچون «کلیسای حضرت مریم» و «کلیسای مارت مریم» نیز یاد میشد.
اعتقاد برخی از باستان‌شناسان و محققان بر این است که کلیسا از کهن‌ترین کلیساهای جهان بوده است؛ به‌گونه‌ای که آن را پس از کلیسای «بیت‌لحم» در فلسطین، دومین کلیسای قدیمی جهان دانسته‌اند. البته روایت دیگری نیز این مکان مذهبی را نخستین کلیسای مشرق‌زمین، معرفی کرده است. قدمت نمای فعلی این بنای مذهبی که به یقین می‌توان آن را از آثار بی‌نظیر تاریخی «آشوریان»، معرفی کرد، با توجه به اظهارات باستان‌شناسان به دوران حکومت ساسانیان بازمی‌گردد؛
این در حالی است که نویسندگان آشوری و مسیحی معتقدند که این کلیسا در بدو ساخت به عنوان آتشکده مورد استفاده قرار گرفته است و روزگاری از معروف‌ترین معبدهای زرتشتیان محسوب میشد. اما زمانیکه زرتشتیان دین مسیح را پذیرفتند، این بنای مذهبی تغییر کاربری داده و آن را به کلیسا تبدیل کردند.
سرزمین معروف به رنگین کمان اقوام و ادیان سالهاست که دومین کلیسای جهان پس از «بیت لحم» را در مرکز شهر ارومیه حفظ کرده است و هر یکشنبه آشوریان برای ادای فرایض دینی به این کلیسا می آیند؛ کلیسایی که ظرفیت گردشگری برای مسیحیان جهان به شمار می رود.
به گزارش گروه گردشگری پایگاه اینترنتی امور کلیسای ننه مریم که به شرق آشور نیز شهرت دارد در خیابان خیام ارومیه و در محوطه ای بزرگ قرار گرفته و در سالیان متمادی یک محوطه جدید برای کلیسا و یک برج جدید نیز در کنار آن احداث شده است.
برای ورود از در کوتاه کلیسا، باید سر خم کرد؛ در بدو ورود چشم هر بازدیدکننده ای به کتیبه ای می افتد که یادآور پیام خدا به حضرت موسی (ع) بوده و روی آن جمله ‘ نعلینت را از پا بیرون کن اینجا که ایستاده ای مقدس است’ نوشته شده است.
داخل کلیسا به هیچ وجه به آنچه از کلیساهای دیگر در ذهن دارید، شباهت ندارد و دالان‌هایی تودرتو که با سنگ و ملات درست شده است و سقفی کوتاه، جلب توجه می کند.
محراب ساده ای که در پشت آن دالانی آبی رنگ و تزئین شده با عکس ‘ عیسی مسیح ‘ قرار دارد، محل ایستادن کشیش در هنگام برگزاری مراسم به شمار می رود.
کلیسای ننه مریم بر خلاف بسیاری از کلیساهای دیگر با قالی‌های دستباف مفروش شده و فقط یک نیمکت کوچک برای سالمندان در انتهای سالن قرار دارد.
محراب کلیسا اتاقکی گنبدی شکل و تودرتو است که فقط کشیش‌ها حق ورود به آن را دارند و روی پله و طاقچه کوچک جلوی محراب، تصویر مسیح در حالت‌های مختلف و به شیوه‌های متفاوت به چشم می‌خورد؛ نقاشی ها و کوبلن دوزی مسیح، تابلوی منبت‌کاری حواریون، مسیح در آغوش مریم مقدس و شمع‌هایی که چهره همراه با تبسم مسیح بر آن نقش بسته است، در این قسمت دیده می شود.
راهرویی که زائران را به محل غسل تعمید و روشن‌کردن شمع‌ها هدایت می‌کند و اتاقکی 12 متری و مزین به تابلوهای معقر، نقاشی، گلدوزی و کوبلن دوزی که مسیح را به تصویر کشیده است نیز سمت راست محراب قرار دارد.
به گفته کارشناس میراث فرهنگی آذربایجان غربی کلیسای ننه مریم یکی از آثار بی نظیر تاریخی آشوریان ارومیه بوده که در 22 آبان 1392 به شماره 1649در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
بهروز خان محمدی ادامه داد: دفن اموات در قرون گذشته در این محل صورت می گرفت و تا چند سال پیش کاملا پوشیده از سنگ قبر بود؛ هنوز هم تعدادی قبر در پشت ساختمان کلیسای نوساز و داخل کلیسای قدیمی ننه مریم باقی مانده است.
وی اضافه کرد: با دفن اموات طی سالیان متمادی، اطراف کلیسا نسبت به سطح خیابان اندکی بالاتر رفته و خود کلیسا به نظر در گود مانده است.
وی با اشاره به تاریخچه این بنای تاریخی افزود: طبق روایت ها و منابع تاریخی آشوری ها، این بنای مذهبی یکی از قدیمی ترین و مهمترین کلیساهای جهان است زیرا بر اساس متون تاریخی سه نفر از موبدان زرتشتی که ولادت حضرت عیسی(ع) را پیش بینی کرده بودند، بعد از عزیمت به اورشلیم و آگاه شدن از تولد پیامبر الهی و مراجعه به ارومیه این مکان را تبدیل به کلیسا کرده اند و این کلیسای از ابنیه های قرن اول مسیحی محسوب می شود.
وی گفت: مطابق نظر کارشناسان سنگ قبر سه موبد مذکور در سالن ورودی کلیسا نگهداری می شد تا اینکه در سال 1915 میلادی توسط میسیون روس های ارتدوکس به یکی از موزه های ‘ کیِف ‘ منتقل شد.
خان محمدی بیان کرد: این بنا در طی قرون مختلف مرمت و تعمیر شده ولی بافت اصلی آن دست نخورده باقی مانده و کلیه تعمیرات بر روی بنای اولیه انجام شده است.
وی ادامه داد: ساختمان فعلی آن دارای طاق های بسیار جالب و قرینه سازی کاملا زیبا بوده و با آتشکده های ساسانی قابل مقایسه است.
وی افزود: در بیشتر کتاب هایی که به زبان آرامی و آشوری نوشته شده است، در یکی از شب ها که موبدان در این مکان مشغول عبادت بودند، ستاره درخشانی از طرف شرق دیده می شود و موبدان مشاهده آن را نشانه ای از تولد نوزادی می دانند که ناجی خواهد بود و همان شب به جانب آن ستاره حرکت می کنند.
خان محمدی ادامه داد: مورخان مسیحی بر این عقیده اند که این سه نفر پس از مشاهده تولد حضرت عیسی(ع) و مراجعه به ارومیه آتشکده خود را تبدیل به کلیسا کردند و به اشاعه دین مسیح پرداختند.
وی ادامه داد: این سه موبد که اسم فارسی داشتند، بعدها نام آشوری بر خود گذاشتند و در کتب تاریخی نام 2 تن از آنان به نام های ‘ملکوم’ و ‘بخت نصر’ بوده ولی از نام سوم اطلاعی در دست نیست.
** مرمت کلیسا توسط شاهزاده چینی
کارشناس میراث فرهنگی آذربایجان غربی گفت: یک شاهزاده چینی به نام بافری (باپری) با 50 تن از سران آن مملکت در سال 642 میلادی برای ملاقات با اسقف اعظم نینوا به بین النهرین و سپس به ارومیه آمده و پس از اقامت در کلیسای ننه مریم به مرمت آن پرداخته بود.
خان محمدی ادامه داد: در خصوص سفر شاهزاده خانم چینی کتیبه ای آشوری در داخل کلیسا بر دیوار تعبیه شده است و تا اوایل جنگ جهانی دوم موجود بود ولی در حال حاضر اطلاعی از آن در دست نیست.
این کارشناس میراث فرهنگی در تشریح مشخصات بنا نیز گفت: کلیسا ساختمان مربعی شکل و در عین سادگی از استحکام فوق العاده برخوردار بوده و پایه های قطور و مستحکم آن از سنگ و ساروج ساخته شده است.
وی به مشخصات داخلی کلیسا اشاره کرد و افزود: ساختمان از نظر تقسیمات داخلی دارای یک محراب، چند اتاق، چند هشتی و سالن اصلی است که چون در این سالن از صندلی و نیمکت استفاده نمی شود، نمازگزاران بر روی کف زمین که در گذشته اغلب مفروش به حصیر و نمد بود، قرار می گرفتند.
به گفته وی برای خوشبو کردن فضای داخلی کلیسا اغلب از گیاهان معطر خودرو استفاده می شد و در این کلیسا هرگز از عکس و شمایل قدیسان استفاده نشده است.
** کشیش کلیسای شرق آشور ارومیه: روزانه 100 نفر از کلیسای ننه مریم بازدید می کنند**
کشیش کلیسای شرق آشور ارومیه با اشاره به بازدید 100 نفر از کلیسای ننه مریم به صورت روزانه، گفت: بیشتر بازدید کنندگان مسافران داخلی هستند و تاکنون گردشگران خارجی کمتر به دومین کلیسای جهان پا گذاشته اند.
داریاووش عزیزیان نبود تبلیغات در خصوص این کلیسا را یادآوری کرد و افزود: گردشگران خارجی در سایه تبلیغات در بیشتر اوقات از اصفهان و شیراز بازدید می کنند در حالی که کلیسای ننه مریم ظرفیت بی بدیلی برای جذب گردشگران خارجی به شمار می رود.
کشیش عزیزیان اضافه کرد: کلیسای ننه مریم یا حضرت مریم یا شرق آشور یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران و جهان است و ظرفیت جذب گردشگران خارجی را داراست.
** استاد دانشگاه: کلیسای ننه مریم جلوه ای زیبا از تاریخ و تمدن ایرانی است **
استاد دانشگاه پیام نور باکو/ جمهوری آذربایجان/ در رشته جامعه شناسی در حاشیه بازدیدی که به عنوان گردشگر از این کلیسا داشت، گفت: کلیسای ننه مریم جلوه ای زیبا از تاریخ و تمدن و فرهنگ ایران و دیار رنگین کمان اقوام و ادیان است.
مصطفی هاتف، ادامه داد: وجود دومین کلیسای جهان در ارومیه و در میان انبوهی از جمعیت مسلمان، نشان از وحدت اقوام و ادیان و یکپارچگی آنان در طول سالیان متمادی در این منطقه دارد و تبلیغات گسترده برای جذب گردشگران خارجی در این اثر تاریخی ضروری است.
این استاد دانشگاه وجود کلیسای ننه مریم را ظرفیتی بزرگ برای آذربایجان غربی و ایران دانست و افزود: اطلاع رسانی در مورد چنین آثار فاخری به دنبال خود موج گردشگران خارجی را به ارومیه روانه می کند و به مردم دنیا می فهماند که ملت ایران اعم از آشوری و ارمنی، شیعه و سنی و کرد و بلوچ صمیمانه در کنار یکدیگر زندگی می کنند و برخلاف تصور آنان حتی اماکن مقدس یکدیگر را عزیز می شمارند.
هاتف به معماری بی نظیر این اثر تاریخی اشاره کرد و گفت: معماری بی نظیر این اثر و داخل کلیسا در جای خود چشم هر بیننده ای را به سوی خود جلب می کند و شکوه هنر ایرانی را به نمایش می گذارد.
به گزارش امور ،آذربایجان غربی دارای کلیساهای متعددی در مناطق مختلف شهری و روستایی است که یکی از برجسته ترین آنها قره کلیسا در شمال این استان مرزی است؛ این کلیسا قدیمی ترین کلیسای عالم مسیحیت به شمار می رود و در 20 کیلومتری شمال شرق چالدران و بر روی مزار تاتائوس حواری حضرت مسیح (ع) احداث شده است.
مراسم جهانی و آئینی زیارتی ارامنه جهان /باداراک/ طی روزهای آینده در این کلیسا برگزار می شود و عده زیادی از مسیحیان خارج از کشور برای شرکت در این مراسم به چالدران در شمال آذربایجان غربی سفر می کنند.
جاذبه های گردشگری ارومیه که در پایگاه اینترنتی امور به معرفی آن پرداخته شده است به شرح زیر می باشد ،با کلیک بر روی هرکدام میتوانید اطلاعاتی در زمینه آن مکان پیدا کنید:
معرفی جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی
پل میان گذر دریاچه ارومیه
کلیسای حضرت مریم ارومیه
دریاچه مرزی دالامپر
پارک اللرباغی ارومیه
سد شهر چای
تفرجگاه بند ارومیه
دهکده تفریحی چی چست ارومیه
بازی های محلی آذربایجان غربی
سوغاتی های ارومیه
بنای سه گنبد ارومیه
پارک تخم مرغی ارومیه
آبشار شملکان
پیست اسکی خوشاکو
معرفی شهرستان ارومیه
ما را در ادامه مطالب و محتوا های آتی دنبال کنید:
شهر ارومیه، شهر اشنویه، شهر بوکان، شهر پلدشت، شهر پیرانشهر، شهر تکاب، شهر چالدران، شهر چایپاره، شهر خوی، شهر سر دشت، شهر سلماس، شهر سیه چشمه، شهر شاهین دژ، شهر ماکو، شهر مهاباد، شهر میاندوآب، و شهر نقده